10 soorten psychologische theorieën

De voorwaarde theorie wordt met verrassende frequentie gebruikt in het dagelijks taalgebruik. Het wordt vaak gebruikt om een ​​veronderstelling, vermoeden of veronderstelling te betekenen. Je kunt zelfs mensen horen die bepaalde informatie negeren omdat het 'slechts een theorie' is. Het is belangrijk om op te merken als je psychologie en andere wetenschappelijke onderwerpen bestudeert, dat een theorie in de wetenschap niet hetzelfde is als het informele gebruik van de term.

Wat precies is een theorie?

Een theorie is gebaseerd op een hypothese en wordt gestaafd door bewijs. In de wetenschap is een theorie niet slechts een gok. Een theorie is een op feiten gebaseerd raamwerk voor het beschrijven van een fenomeen.

Een theorie presenteert een concept of idee dat toetsbaar is. Wetenschappers kunnen de theorie testen door middel van empirisch onderzoek en bewijs verzamelen dat dit ondersteunt of weerlegt.

Wetenschappelijke Amerikaan "theorie" genoemd als een van hun zeven meest verkeerd gebruikte wetenschappelijke termen. En het zijn deze misvattingen over de termen betekenis die mensen ertoe brengen om onderwerpen als evolutie en klimaatverandering te verwerpen als "slechts theorieën", ondanks een overvloed aan overweldigend wetenschappelijk bewijs..

Voor de gemiddelde leek betekent het woord theorie iets van een gok. Het kan waar zijn, of misschien niet. Maar het woord heeft een heel andere betekenis in het rijk van de wetenschap wanneer onderzoekers het hebben over empirisch onderzoek dat teruggaat op wetenschappelijk bewijs.

Hoewel het taalgebruik van alledag suggereert dat een theorie slechts een voorgevoel is, is het belangrijk om te begrijpen dat het woord een heel andere betekenis heeft in de wetenschap. Een wetenschappelijke theorie presenteert een uitleg over een bepaald aspect van het menselijk gedrag of de natuurlijke wereld dat wordt ondersteund door herhaald testen en experimenten. Dit betekent dat wetenschappers deze experimenten hebben herhaald en deze bevindingen hebben gerepliceerd. Ze hebben ook bewijs verzameld dat de theorie ondersteunt. Veel verschillende onderzoekers hebben bewijs verzameld dat de theorie ondersteunt.

Het doel van een psychologietheorie

In de psychologie worden theorieën gebruikt om een ​​model te verschaffen voor het begrijpen van menselijke gedachten, emoties en gedragingen.

Een psychologische theorie heeft twee hoofdcomponenten:

1. Het moet een gedrag beschrijven
2. Het moet voorspellingen doen over toekomstig gedrag

Door de geschiedenis heen van de psychologie, zijn een aantal theorieën voorgesteld om verschillende aspecten van menselijk gedrag te verklaren en te voorspellen. Sommige van deze theorieën hebben de tand des tijds doorstaan ​​en blijven vandaag goed geaccepteerd. Anderen hebben niet onder strikt wetenschappelijk onderzoek standgehouden en zijn misschien helemaal afgewezen of slechts ten dele aanvaard door onderzoekers van vandaag.

Elke theorie heeft bijgedragen tot onze kennisbasis van de menselijke geest en gedrag. Sommige theorieën zoals klassieke conditionering worden vandaag nog steeds goed geaccepteerd. Anderen, zoals de theorieën van Freud, hebben het niet zo goed bijgehouden en zijn grotendeels vervangen door nieuwe theorieën die de ontwikkeling van de mens beter verklaren.

De algehele sterkte van een wetenschappelijke theorie hangt af van het vermogen om verschillende verschijnselen te verklaren. Wat een theorie zo anders maakt dan alleen maar raden of vermoeden, is dat een theorie toetsbaar is. Naarmate nieuw bewijs en onderzoek wordt toegevoegd, kan een theorie worden verfijnd, gewijzigd of zelfs worden afgewezen als deze niet past in de nieuwste wetenschappelijke bevindingen..

Soorten psychologietheorieën

Er zijn veel psychologietheorieën, maar de meeste kunnen worden gecategoriseerd als een van de vier hoofdtypen:

1. Ontwikkelingstheorieën

Ontwikkeltheorieën bieden een reeks leidende principes en concepten die de menselijke ontwikkeling beschrijven en verklaren. Sommige ontwikkelingstheorieën richten zich op de vorming van een bepaalde kwaliteit, zoals Kohlberg's theorie van morele ontwikkeling. Andere ontwikkelingstheorieën zijn gericht op groei die gedurende de gehele levensduur plaatsvindt, zoals de theorie van Erikson over psychosociale ontwikkeling.

2. Grote theorieën

Grote theorieën zijn die veelomvattende ideeën die vaak worden voorgesteld door grote denkers zoals Sigmund Freud, Erik Erikson en Jean Piaget.

Grote theorieën over ontwikkeling zijn onder andere de psychoanalytische theorie, leertheorie en cognitieve theorie. Deze theorieën trachten veel van menselijk gedrag te verklaren, maar worden vaak beschouwd als verouderd en onvolledig in het licht van modern onderzoek. Psychologen en onderzoekers gebruiken vaak grote theorieën als basis voor onderzoek maar houden ook rekening met kleinere theorieën en recent onderzoek.

3. Mini-theorieën

Mini-theorieën beschrijven een klein, heel bijzonder aspect van ontwikkeling. Een minitheorie kan relatief beperkt gedrag verklaren, zoals hoe zelfrespect wordt gevormd of socialisatie van vroege kinderjaren.

Deze theorieën zijn vaak geworteld in de ideeën die zijn opgesteld door grootse theorieën, maar ze zijn niet bedoeld om het geheel van menselijk gedrag en groei te beschrijven en te verklaren.

4. Opkomende theorieën

Opkomende theorieën zijn theorieën die relatief recent zijn gemaakt en vaak worden gevormd door het systematisch combineren van minitheorieën. Deze theorieën zijn vaak gebaseerd op onderzoek en ideeën uit verschillende disciplines, maar zijn nog niet zo breed of verreikend als grote theorieën.

De sociaal-culturele theorie die wordt voorgesteld door theoreticus Lev Vygotsky is een goed voorbeeld van een opkomende theorie van ontwikkeling.

Verschillende psychologische theorieën

Enkele van de bekendste theorieën over psychologie richten zich op specifieke takken binnen de psychologie. Waaronder:

Gedragstheorieën

Gedragspsychologie, ook bekend als behaviorisme, is een theorie van leren gebaseerd op het idee dat alle gedragingen worden verkregen door conditionering. Geprezen door beroemde psychologen zoals John B. Watson en B.F. Skinner domineerden gedragstheorieën de psychologie in de vroege helft van de twintigste eeuw. Tegenwoordig worden gedragstechnieken nog steeds veel gebruikt in therapeutische settings om cliënten te helpen nieuwe vaardigheden en gedrag te leren.

Cognitieve theorieën

Cognitieve theorieën van de psychologie zijn gericht op interne staten, zoals motivatie, probleemoplossing, besluitvorming, denken en aandacht.

Ontwikkelings theorieën

Ontwikkeltheorieën bieden een kader voor het denken over menselijke groei, ontwikkeling en leren. Als je je ooit hebt afgevraagd wat het menselijk denken en gedrag motiveert, kan het begrijpen van deze theorieën nuttig inzicht verschaffen in individuen en de samenleving.

Humanistische theorieën

Humanistische psychologietheorieën begonnen in de jaren vijftig in populariteit te groeien. Terwijl eerdere theorieën vaak gericht waren op abnormaal gedrag en psychologische problemen, benadrukten humanistische theorieën in plaats daarvan de fundamentele goedheid van de mens. Enkele van de belangrijkste humanistische theoretici waren Carl Rogers en Abraham Maslow.

Persoonlijkheidstheorieën

Persoonlijkheidspsychologie kijkt naar de patronen van gedachten, gevoelens en gedrag die een persoon uniek maken. Enkele van de bekendste theorieën in de psychologie zijn gewijd aan het onderwerp persoonlijkheid, met inbegrip van de eigenschapentheorie van persoonlijkheid, de 'big 5'-persoonlijkheidstheorie en Erikson's theorie van psychosociale ontwikkeling.

Sociale psychologie theorieën

Sociale psychologie is erop gericht ons te helpen sociaal gedrag te begrijpen en te verklaren. Sociale theorieën zijn over het algemeen gericht op specifieke sociale verschijnselen, waaronder groepsgedrag, prosociaal gedrag, sociale invloed, liefde en nog veel meer.

Redenen om psychologietheorieën te studeren

In je cursussen psychologie sta je misschien bloot aan de vraag hoe noodzakelijk het is om te leren over verschillende psychologietheorieën, vooral theorieën die als onnauwkeurig of verouderd worden beschouwd.

Al deze theorieën bieden echter waardevolle informatie over de geschiedenis van de psychologie, de voortgang van het denken over een bepaald onderwerp en een dieper inzicht in de huidige theorieën.

Door te begrijpen hoe het denken is gevorderd, kun je een beter idee krijgen, niet alleen van waar de psychologie is geweest, maar waar het in de toekomst naartoe kan gaan..

Een woord van heel goed

Het bestuderen van andere wetenschappelijke theorieën biedt een achtergrond in wat onderzoekers begrijpen over hoe de natuurlijke wereld werkt. Een gedegen wetenschappelijke opleiding kan u helpen beter te begrijpen wat onderzoekers bedoelen als ze over wetenschappelijk onderzoek praten, en uw begrip van hoe wetenschappelijke verklaringen voor gedrag en andere verschijnselen in de natuurlijke wereld worden gevormd, onderzocht en geaccepteerd door de wetenschappelijke gemeenschap, verbeteren..

Terwijl het debat over hete onderwerpen zoals klimaatverandering en evolutie blijft woeden, is het de moeite waard om de wetenschap en de theorieën te bestuderen die uit dergelijk onderzoek naar voren zijn gekomen, zelfs als datgene wat vaak wordt onthuld een harde of ongemakkelijke waarheid kan zijn.

Zoals Carl Sagan ooit zei: "Het is veel beter om het universum te begrijpen zoals het werkelijk is dan om vol te houden in waanideeën, hoe bevredigend en geruststellend ook."

Veel van wat we weten over menselijk denken en gedrag is naar voren gekomen dankzij verschillende psychologietheorieën. Gedragstheorieën hebben bijvoorbeeld aangetoond hoe conditionering kan worden gebruikt om nieuwe informatie en gedrag te leren.

Sommige theorieën zijn uit de gratie geraakt, terwijl andere nog steeds algemeen worden geaccepteerd, maar ze hebben allemaal enorm bijgedragen aan ons begrip van het menselijk denken en gedrag. Door meer over deze theorieën te leren, kunt u een dieper en rijker begrip krijgen van het verleden, het heden en de toekomst van de psychologie.