Multiaxiale diagnose is verouderd
Het meest voorkomende diagnostische systeem voor psychiatrische stoornissen is het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM-5), momenteel in zijn vijfde editie. Terwijl de laatste DSM, DSM-IV, multiaxiale diagnose gebruikte, heeft DSM-5 dit systeem afgeschaft.
Wat zijn de vijf assen in een multiaxiale diagnose?
In het DSM-IV-TR-systeem werd een persoon gediagnosticeerd op vijf verschillende domeinen, of 'assen'. In een systeem met één as, zoals DSM-5, wordt een individu in slechts één domein gediagnosticeerd. Er zou bijvoorbeeld een klinische stoornis, zoals depressieve stoornis, worden toegewezen. Het multiaxiale systeem werd verondersteld meer details te geven.
Axis I: Clinical Disorders
Grote as-psychiatrische stoornissen werden gediagnosticeerd op As I. Als u denkt aan een psychiatrische diagnose, zijn dit de soorten aandoeningen die u waarschijnlijk te binnen schiet. Zo werden bijvoorbeeld de belangrijkste depressieve stoornis en posttraumatische stressstoornis gediagnosticeerd op as I. Leerstoornissen, zoals lees- of rekenstoornissen, en ontwikkelingsstoornissen, zoals autistische stoornis, werden ook gediagnosticeerd op as I.
Axis I was meestal gereserveerd voor ernstige aandoeningen waarvan werd gedacht dat ze enigszins episodisch waren, wat betekent dat ze meestal een duidelijk begin hebben en perioden van remissie of herstel. Dit gold echter niet voor alle Axis I-stoornissen. Autistische stoornissen zijn bijvoorbeeld niet episodisch.
As II: persoonlijkheidsstoornissen of mentale retardatie
Axis II bevatte ook een aantal aandoeningen die we als psychiatrische stoornissen kunnen beschouwen, maar er werd gedacht dat dit langer bestaande omstandigheden waren die normaal aanwezig waren vóór de leeftijd van 18 jaar..
De persoonlijkheidsstoornissen zijn oude, doordringende denkpatronen en gedragingen die gewoonlijk vóór de leeftijd van 18 jaar verschijnen, maar meestal worden gediagnosticeerd na 18, wanneer de persoonlijkheid als meer volledig gevormd wordt beschouwd. Deze stoornissen worden niet als episodisch beschouwd; ze worden als stabiel en chronisch beschouwd.
Mentale retardatie (MR) is ook een langdurige aandoening die vóór de leeftijd van 18 jaar aanwezig moet zijn en stabiel is in de loop van de tijd. MR verwijst naar aanzienlijk lager dan gemiddeld intellectueel functioneren in combinatie met tekorten in adaptief gedrag.
Een reden voor de diagnose van persoonlijkheidsstoornissen en MR op as II was dat dit chronische aandoeningen zijn die moeten worden gescheiden van as-I-omstandigheden om hen in staat te stellen te worden gemarkeerd, aangezien zij belangrijke aanvullende diagnostische informatie overbrengen. Er was echter enige controverse over de vraag of persoonlijkheidsstoornissen echt kwalitatief anders zijn dan de klinische stoornissen van Axis I en of ze op Axis II moeten blijven.
As III: medische of fysische condities
As III was gereserveerd voor medische of fysieke omstandigheden die van invloed kunnen zijn op of beïnvloed kunnen worden door psychische problemen.
Als iemand bijvoorbeeld kanker heeft en hun ziekte en behandeling hun mentale gezondheid beïnvloeden, zou dat belangrijke informatie zijn die in de diagnose moet worden overgebracht. Dus de diagnose van kanker zou worden opgenomen op as III.
Als alternatief kan iemand een medische aandoening hebben die wordt beïnvloed door hun geestelijke gezondheid. Iemand met diabetes voldoet bijvoorbeeld mogelijk niet aan zijn medisch behandelregime als ze een psychiatrische stoornis hebben die impulsief of grillig gedrag veroorzaakt. Het diagnosticeren van de medische ziekte op As III was om een clinicus te waarschuwen voor een mogelijk probleem.
Axis IV: bijdragen aan milieu- of psychosociale factoren
Vaak gebeurt er een psychiatrische diagnose in de context van belangrijke ecologische of sociale stressoren. Bijvoorbeeld baanverlies, echtscheiding, financiële problemen of dakloosheid kunnen bijdragen aan de ontwikkeling of instandhouding van een geestelijke gezondheidstoestand. Een psychiatrische aandoening kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van deze stressoren. Deze belangrijke contextuele factoren zijn gecodeerd op as IV.
Axis V: algemene beoordeling van de werking
De laatste as, Axis V, was gereserveerd voor de algemene beoordeling van het functioneren (GAF). De GAF is een getal tussen 0 en 100 dat was bedoeld om uw niveau van functioneren aan te geven, of uw vermogen om deel te nemen aan het dagelijks leven.
Lagere scores duidden op minder goed functioneren, met een score van nul die aangeeft dat een persoon niet in staat was om zijn eigen veiligheid of basishygiëne te behouden of een onmiddellijke bedreiging vormde voor de veiligheid of het welzijn van anderen. Scores bij 100 duiden op superieure werking.
Waarom deed DSM-5 het niet met multiaxiale diagnose??
Het multiaxiale systeem was bedoeld om onderscheid te maken tussen diagnoses, maar veroorzaakte verwarring en negatief beïnvloed onderzoek. DSM-5 heeft de eerste drie assen samengevoegd tot één om het onderscheid tussen diagnoses te elimineren, wat clinici, onderzoekers en verzekeringsmaatschappijen helpt bij het stroomlijnen van informatie. Clinici evalueren patiënten nog steeds voor de laatste twee assen, ze doen het gewoon met verschillende hulpmiddelen.
