Hoe wapeningsschema's werken

Operante conditionering is een leerproces waarbij nieuw gedrag wordt verworven en aangepast door hun associatie met gevolgen. Het versterken van een gedrag verhoogt de kans dat het in de toekomst opnieuw zal voorkomen, terwijl het straffen van een gedrag de waarschijnlijkheid vermindert dat het herhaald zal worden.

Bij operante conditionering zijn wapenschema's een belangrijk onderdeel van het leerproces. Wanneer en hoe vaak we een gedrag versterken, kan dit een dramatische impact hebben op de kracht en snelheid van het antwoord.

De 3 belangrijkste theorieën van leren

Programma van versterking

Een schema van versterking is in feite een regel die aangeeft welke voorbeelden van gedrag worden versterkt. In sommige gevallen kan een gedrag worden versterkt elke keer dat het optreedt. Soms wordt een gedrag helemaal niet versterkt.

Positieve versterking of negatieve versterking kan worden gebruikt voor een deel van de operante conditionering. In beide gevallen is het doel van versterking om een ​​gedrag te versterken, zodat het waarschijnlijk opnieuw voorkomt.

Versterkingsschema's vinden plaats in zowel natuurlijk voorkomende leersituaties als in meer gestructureerde trainingssituaties.

In de echte wereld worden gedragingen waarschijnlijk niet elke keer versterkt als ze zich voordoen. In situaties waarin u opzettelijk probeert een specifieke actie te versterken (zoals op school, sport of in dierentraining), zou u een specifiek versterkingsschema volgen.

Sommige schema's zijn beter geschikt voor bepaalde soorten trainingssituaties. In sommige gevallen kan training een schema vragen en vervolgens overschakelen op een ander zodra het gewenste gedrag is geleerd.

De twee funderingsvormen van versterkingsschema's worden aangeduid als continue versterking en gedeeltelijke versterking.

Continue versterking

Bij continue versterking wordt het gewenste gedrag elke keer dat het optreedt versterkt. Dit schema kan het beste worden gebruikt tijdens de beginfase van het leren om een ​​sterke associatie te creëren tussen het gedrag en de respons.

Stel je bijvoorbeeld voor dat je een hond probeert te leren om je hand te schudden. Tijdens de eerste leerfase hield je vast aan een continu versterkingsschema om het gedrag te leren en vast te stellen.

Dit kan inhouden dat je de poot van de hond grijpt, schudt, zegt "schudt" en dan elke keer dat je deze stappen uitvoert een beloning aanbiedt. Uiteindelijk zal de hond de actie zelfstandig beginnen uit te voeren.

Continue versterkingsschema's zijn het meest effectief wanneer u probeert een nieuw gedrag te leren. Het duidt een patroon aan waarbij elke eng gedefinieerde reactie wordt gevolgd door een eng gedefinieerde consequentie.

Gedeeltelijke versterking

Als de respons eenmaal vaststaat, wordt een continu versterkingsschema gewoonlijk overgeschakeld naar een gedeeltelijk versterkingsschema.

Bij gedeeltelijke (of intermitterende) wapening wordt de respons slechts een deel van de tijd versterkt. Geleerd gedrag wordt langzamer aangeworven met gedeeltelijke versterking, maar de reactie is beter bestand tegen uitsterven.

Denk aan het eerdere voorbeeld waarin je een hond traint om te schudden en. Terwijl je aanvankelijk continue versterking gebruikte, is het telkens weer onrealistisch om het gedrag elke keer te versterken. Na verloop van tijd zou u overschakelen naar een gedeeltelijk schema om aanvullende versterking te bieden zodra het gedrag is vastgesteld of na geruime tijd is verstreken.

Er zijn vier schema's voor gedeeltelijke versterking:

Schema's met vaste verhoudingen

Fixed-ratio schema'szijn die waarbij een reactie alleen na een bepaald aantal antwoorden wordt versterkt. Dit schema produceert een hoge, constante snelheid van reageren met slechts een korte pauze na de levering van de reinforcer.

Een voorbeeld van een schema met vaste verhoudingen is het leveren van een voedselpellet aan een rat nadat deze vijf keer op een balk heeft gedrukt.

Schema met variabele verhoudingen

Variabele verhoudingsschema'soptreden wanneer een reactie wordt versterkt na een onvoorspelbaar aantal antwoorden. Dit schema zorgt voor een hoge constante snelheid van reageren. Gok- en loterijspellen zijn goede voorbeelden van een beloning op basis van een schema met variabele verhoudingen.

In een labomgeving kan dit inhouden dat er voedselpellets aan een rat worden toegediend na één barpress, opnieuw na vier bar-persen en vervolgens opnieuw na twee bar-persen.

Schema's met vast interval

Vaste-intervalschema's zijn die waarbij het eerste antwoord pas wordt beloond nadat een bepaalde hoeveelheid tijd is verstreken. Dit schema veroorzaakt grote hoeveelheden reacties aan het einde van het interval, maar veel langzamer reageert onmiddellijk na de levering van de versterker.

Een voorbeeld hiervan in een labomgeving is het versterken van een rat met een laboratoriumpellet voor de eerste staafpers nadat een interval van 30 seconden is verstreken.

Variabele-intervalschema's

Variabele intervalschema's vinden plaats wanneer een reactie wordt beloond nadat een onvoorspelbare tijd is verstreken. Dit schema produceert een langzame, gestage reactiesnelheid.

Een voorbeeld hiervan is het leveren van een voedselpellet aan een rat na de eerste bar-pers na een interval van één minuut; een tweede pellet voor de eerste respons na een interval van vijf minuten; en een derde pellet voor de eerste respons na een interval van drie minuten.

Het toepasselijke schema gebruiken

Bepalen wanneer een gedrag moet worden versterkt, kan van een aantal factoren afhangen. In gevallen waarin u specifiek een nieuw gedrag probeert aan te leren, is een doorlopend schema vaak een goede keuze. Als het gedrag eenmaal is geleerd, heeft het overschakelen naar een gedeeltelijk schema vaak de voorkeur.

In het dagelijks leven komen gedeeltelijke schema's van wapening veel vaker voor dan continue. Stel je bijvoorbeeld eens voor dat je elke keer dat je op tijd op het werk kwam een ​​beloning ontving. In de loop van de tijd kan de weigering van de beloning worden beschouwd als een negatieve versterking in plaats van dat de beloning een positieve bekrachtiging is.

In plaats daarvan worden beloningen zoals deze meestal uitgedeeld op een veel minder voorspelbaar gedeeltelijk versterkingsschema. Niet alleen zijn deze veel realistischer, maar ze hebben ook de neiging om hogere responspercentages te produceren terwijl ze minder gevoelig zijn voor uitsterven.

Gedeeltelijke schema's verminderen het risico op verzadiging wanneer een gedrag is vastgesteld. Als een beloning zonder einde wordt gegeven, kan het onderwerp stoppen met het uitvoeren van het gedrag als de beloning niet langer gewenst of nodig is.

Stel je bijvoorbeeld voor dat je probeert een hond te leren zitten. Als je elke keer eten als beloning gebruikt, kan de hond stoppen met spelen als deze vol is. In dergelijke gevallen kan zoiets als lof of aandacht effectiever zijn in het versterken van een reeds vastgesteld gedrag.

Wat is een secundaire versterker?

Een woord van heel goed

Operante conditionering kan een krachtig leermiddel zijn. Het schema van de wapening dat wordt gebruikt tijdens het trainings- en onderhoudsproces kan een grote invloed hebben op hoe snel een gedrag wordt verkregen, de kracht van de respons en hoe vaak het gedrag wordt weergegeven.

Om te bepalen welk schema de voorkeur verdient, moet u verschillende aspecten van de situatie in overweging nemen, inclusief het type gedrag dat wordt aangeleerd en het type respons dat gewenst is.

Hoe sociale versterking gedrag beïnvloedt