Persoonsperceptie en indrukken van anderen

In de sociale psychologie, de term persoon perceptie verwijst naar de verschillende mentale processen die we gebruiken om indrukken van andere mensen te vormen. Dit omvat niet alleen hoe we deze vertoningen vormen, maar ook de verschillende conclusies die we over anderen maken op basis van onze indrukken.

Overweeg hoe vaak u elke dag dergelijke beoordelingen maakt. Wanneer u een nieuwe collega ontmoet, begint u onmiddellijk een eerste indruk van deze persoon te ontwikkelen. Wanneer je na het werk de supermarkt bezoekt, kun je conclusies trekken over de kassier die je controleert, ook al weet je heel weinig over deze persoon.

Dit stelt ons in staat om snelle oordelen en beslissingen te nemen, maar het kan ook leiden tot bevooroordeelde of stereotype percepties van andere mensen. Laten we eens nader bekijken hoe perceptie van de persoon werkt en welke impact dit heeft op onze dagelijkse interacties met andere mensen.

Welke informatie gebruiken we om indrukken van anderen te maken?

Het is duidelijk dat perceptie van personen een zeer subjectief proces kan zijn dat beïnvloed kan worden door een aantal variabelen. Factoren die van invloed kunnen zijn op de indrukken die u van andere mensen maakt, zijn de kenmerken van de persoon die u observeert, de context van de situatie, uw eigen persoonlijke eigenschappen en uw ervaringen uit het verleden.

Mensen vormen vaak zeer snel impressies van anderen met slechts minimale informatie. We baseren onze indrukken regelmatig op de rollen en sociale normen we verwachten van mensen. U kunt bijvoorbeeld een indruk van een stadsbusbestuurder vormen op basis van hoe u zou verwachten dat een persoon in die rol zich zou gedragen, rekening houdend met individuele persoonlijkheidskenmerken, nadat u deze eerste indruk hebt gevormd.

Fysieke aanwijzingen kan ook een belangrijke rol spelen. Als je een vrouw ziet gekleed in een professioneel uitziende pak, kun je meteen aannemen dat ze in een formele omgeving werkt, misschien bij een advocatenkantoor of een bank. De saillantie van de informatie die we waarnemen is ook belangrijk. Over het algemeen hebben we de neiging ons te concentreren op de meest voor de hand liggende punten in plaats van achtergrondinformatie op te merken. Hoe meer nieuw of voor de hand liggend een factor is, des te groter de kans dat we ons erop zullen concentreren. Als je een vrouw ziet gekleed in een maatpak en haar haar in een felle roze mohawk, dan zal je waarschijnlijk meer aandacht besteden aan haar ongewone kapsel dan haar verstandige zakelijke kleding.

Sociale categorisering

Een van de mentale snelkoppelingen die we gebruiken in perceptie van personen staat bekend als sociale categorisatie. In het sociale categorisatieproces categoriseren we mensen in verschillende groepen op basis van gemeenschappelijke kenmerken. Soms gebeurt dit proces bewust, maar voor het grootste deel gebeuren sociale categorisaties automatisch en onbewust. Enkele van de meest voorkomende groepen die mensen gebruiken, zijn leeftijd, geslacht, beroep en ras.

Zoals met veel mentale snelkoppelingen, heeft sociale categorisatie zowel positieve als negatieve aspecten. Een van de sterke punten van sociale categorisering is dat het mensen in staat stelt om snel een oordeel te vellen. Realistisch gezien heeft u eenvoudigweg geen tijd om elke persoon met wie u in contact komt individueel en persoonlijk te leren kennen. Door sociale categorisatie te gebruiken, kun je heel snel beslissingen nemen en verwachtingen bepalen over hoe mensen zich in bepaalde situaties gedragen, waardoor je je op andere dingen kunt concentreren.

De problemen met deze techniek omvatten het feit dat dit kan leiden tot fouten en stereotypering of zelfs vooroordelen.

Beschouw dit voorbeeld:

Stel je voor dat je in een bus stapt, maar er zijn maar twee stoelen beschikbaar. Eén stoel staat naast een kleine oudere vrouw met zilver haar, de andere zit naast een stevige, grimmige man. Op basis van je directe indruk, zit je naast de oudere vrouw, die helaas erg bekwaam blijkt te zijn in het uitkiezen van zakken. Vanwege sociale categorisering, hebt u de vrouw onmiddellijk als onschuldig beoordeeld en de man als bedreigend, wat heeft geleid tot het verlies van uw portemonnee. Hoewel sociale categorisatie soms nuttig kan zijn, kan dit ook leiden tot dit soort misvattingen.

Impliciete persoonlijkheidstheorieën

Een impliciete persoonlijkheidstheorie is een verzameling overtuigingen en aannames die we hebben over hoe bepaalde eigenschappen zijn gekoppeld aan andere kenmerken en gedragingen. Als we eenmaal iets over een kardinale eigenschap weten, nemen we aan dat de persoon ook andere kenmerken vertoont die gewoonlijk aan dat hoofdkenmerk zijn gekoppeld.

Als je bijvoorbeeld ontdekt dat een nieuwe collega heel gelukkig is, kun je er meteen van uitgaan dat ze ook vriendelijk, aardig en gul is. Net als bij sociale categorisatie helpen impliciete persoonlijkheidstheorieën mensen snel te oordelen, maar ze kunnen ook bijdragen aan stereotypering en fouten.