Hoe de vecht- of vluchtrespons werkt
De vecht-of-vluchtreactie, ook bekend als de acute stressreactie, verwijst naar een fysiologische reactie die optreedt in de aanwezigheid van iets dat angstaanjagend is, mentaal of fysiek. De reactie wordt veroorzaakt door het vrijkomen van hormonen die uw lichaam voorbereiden om te blijven en een bedreiging het hoofd te bieden of om weg te rennen naar de veiligheid.
De term 'vechten-of-vluchten' vertegenwoordigt de keuzes die onze oude voorouders hadden toen ze werden geconfronteerd met gevaar in hun omgeving. Ze konden vechten of vluchten. In beide gevallen bereidt de fysiologische en psychologische reactie op stress het lichaam voor op het gevaar te reageren.
De vecht-of-vluchtreactie werd voor het eerst beschreven in de jaren 1920 door de Amerikaanse fysioloog Walter Cannon. Cannon realiseerde zich dat een ketting van snel optredende reacties in het lichaam de middelen van het lichaam mobiliseerde om met bedreigende omstandigheden om te gaan. Vandaag wordt de vecht-of-vluchtreactie herkend als onderdeel van de eerste fase van het algemene aanpassingssyndroom van Hans Selye, een theorie die de stressreactie beschrijft.
Wat er gebeurt tijdens de Fight-or-Flight Response
Als reactie op acute stress wordt het sympathische zenuwstelsel van het lichaam geactiveerd vanwege de plotselinge afgifte van hormonen. Het sympathische zenuwstelsel stimuleert de bijnieren die leiden tot de afgifte van catecholamines, waaronder adrenaline en noradrenaline. Dit resulteert in een toename van de hartslag, bloeddruk en ademhalingssnelheid. Nadat de dreiging weg is, duurt het 20 tot 60 minuten voordat het lichaam weer op het niveau van de pre-arousal is.
Je kunt waarschijnlijk een moment bedenken waarop je de vecht-of-vluchtreactie hebt ervaren. In het aangezicht van iets angstaanjagends, je hartslag versneld, begin je sneller te ademen, en je hele lichaam wordt gespannen en klaar om actie te ondernemen.
De vecht-of-vluchtreactie kan plaatsvinden bij een dreigend fysiek gevaar (zoals het tegenkomen van een grommende hond tijdens je ochtendrit) of als een gevolg van een meer psychologische dreiging (zoals voorbereiden om een grote presentatie op school te geven of werk).
Enkele van de fysieke tekenen die kunnen aangeven dat de vecht-of-vluchtreactie is begonnen, zijn onder meer:
- Snelle hartslag en ademhaling: Het lichaam verhoogt de hartslag en ademhalingsfrequentie om de energie en zuurstof aan het lichaam te leveren die nodig zijn om een snelle reactie op het gevaar te voeden.
- Bleke of doorspoelen huid: Naarmate de stressreactie begint vast te lopen, wordt de bloedtoevoer naar de oppervlakten van het lichaam verminderd en stromen naar de spieren, hersenen, benen en armen toeneemt. Je zou daardoor bleek kunnen worden, of je gezicht kan afwisselen tussen bleek en gespoeld als bloed naar je hoofd en hersenen snelt. Het bloedstollingsvermogen van het lichaam neemt ook toe om overmatig bloedverlies te voorkomen in het geval van een blessure.
- Verwijde pupillen: Het lichaam bereidt zich ook voor op bewustwording en observatie van de omgeving in tijden van gevaar. Een ander veel voorkomend symptoom van de vecht-of-vluchtreactie is de verwijding van de pupillen, die meer licht in de ogen toelaat en resulteert in een beter zicht op de omgeving..
- Trembling: In het aangezicht van stress of gevaar worden uw spieren gespannen en klaar voor actie. Deze spanning kan leiden tot trillen of schudden.
Waarom het belangrijk is
De vecht-of-vluchtreactie speelt een cruciale rol in hoe we omgaan met stress en gevaar in onze omgeving. In wezen bereidt het antwoord het lichaam voor om de dreiging te bestrijden of te ontvluchten. Het is ook belangrijk op te merken dat het antwoord kan worden geactiveerd vanwege zowel echte als imaginaire bedreigingen.
Door je lichaam aan te zetten tot actie, ben je beter voorbereid om onder druk te presteren. De stress die door de situatie wordt gecreëerd, kan zelfs nuttig zijn, waardoor het waarschijnlijker wordt dat u de dreiging effectief zult aanpakken. Dit soort stress kan u helpen beter te presteren in situaties waarin u onder druk staat om het goed te doen, zoals op het werk of op school. In gevallen waar de dreiging levensbedreigend is, kan de vecht-of-vluchtreactie daadwerkelijk een cruciale rol spelen in uw overleving. Door je klaar te stomen voor vechten of vluchten, maakt de vecht-of-vluchtreactie het waarschijnlijker dat je het gevaar overleeft.
Hoewel de vecht-of-vluchtreactie automatisch plaatsvindt, wil dat nog niet zeggen dat deze altijd accuraat is. Soms reageren we op deze manier, zelfs als er geen echte dreiging is. Fobieën zijn goede voorbeelden van hoe de vecht-of-vluchtreactie kan worden geactiveerd in het licht van een waargenomen dreiging.
Iemand die bang is voor hoogtes kan de acute stressreactie beginnen te ervaren wanneer hij naar de bovenste verdieping van een wolkenkrabber moet gaan om een vergadering bij te wonen. Zijn lichaam kan op hoog alarm gaan als zijn hartslag en ademhalingssnelheid toenemen. Wanneer dit antwoord ernstig wordt, kan dit zelfs leiden tot een paniekaanval.
Het begrijpen van de natuurlijke vecht-of-vluchtrespons van het lichaam is een manier om dergelijke situaties het hoofd te bieden. Wanneer je merkt dat je gespannen raakt, kun je op zoek gaan naar manieren om je lichaam te kalmeren en te ontspannen.
De stressrespons is een van de belangrijkste onderwerpen die worden bestudeerd in het snelgroeiende veld van de gezondheidspsychologie. Gezondheidspsychologen zijn geïnteresseerd in het helpen van mensen bij het vinden van manieren om stress te bestrijden en gezonder en productiever te leven. Door meer te leren over de vecht-of-vluchtreactie, kunnen psychologen mensen helpen nieuwe manieren te verkennen om met hun natuurlijke reactie op stress om te gaan.
