Belang en voordelen van empathie
De dakloze man stond op de hoek van de straat in een rafelige jas die veel te dun was voor de stevige winterdag. Hij zag er moe uit toen hij een eenvoudig kartonnen bord omhooghield met de tekst: "Weg met mijn geluk, alles helpt." Terwijl we langsliepen, stopte onze kleine groep vrienden en kennissen om de man verschillende dollars te geven.
De meesten van ons voelden onmiddellijk empathie en compassie voor de man. Behalve de echtgenoot van een kennis, die terugstond in afschuw dat de daklozen gewoon freeloiders waren die het systeem goed werkten. "Hij verdient waarschijnlijk meer geld dan ik," hij bleef woeden als we wegliepen. De kennis wendde haar af, in verlegenheid gebracht door het koude, harteloze gedrag van haar man.
Hoe komt het dat wanneer we een andere persoon zien lijden, sommigen van ons in staat zijn ons onmiddellijk voor te stellen in de plaats van de ander en sympathie te voelen voor hun pijn, terwijl anderen onverschillig en onverschillig blijven?
Empathie is de sleutel.
We zijn over het algemeen vrij goed afgestemd op onze eigen gevoelens en emoties. Maar empathie stelt ons in staat om "om de zoveel meter in andermans schoenen te wandelen", om zo te zeggen. Het stelt ons in staat om de emoties te begrijpen die een andere persoon voelt.
Voor velen van ons lijkt het zien van een andere persoon in pijn en reageren met onverschilligheid of zelfs regelrechte vijandigheid volkomen onbegrijpelijk. Maar het feit dat sommige mensen op zo'n manier reageren, toont duidelijk aan dat empathie geen universeel antwoord is op het lijden van anderen.
Dus waarom voelen we empathie? Waarom maakt het uit? En welke impact heeft het op ons gedrag?
Wat is empathie?
Empathie houdt het vermogen in om emotioneel te begrijpen wat een andere persoon ervaart. In essentie plaatst het je in andermans positie en voel je wat ze moeten voelen.
De voorwaarde empathie werd voor het eerst geïntroduceerd in 1909 door psycholoog Edward B. Titchener als een vertaling van de Duitse term Einfühlung (betekent "gevoel"). Dus hoe verschillen sympathie en empathie precies? Sympathie betekent meer een passieve connectie, terwijl empathie meestal een veel actievere poging inhoudt om een andere persoon te begrijpen.
Volgens verschillende experts wordt empathie gedefinieerd als:
- "... een waarnemer reageert emotioneel omdat hij merkt dat een andere persoon een emotie ervaart of op het punt staat om een emotie te ervaren." - Ezra Stotland, 1969
- "... een poging van een zelfbewust zelf om de positieve en negatieve ervaringen van een ander zelf onbegrijpelijk te begrijpen." - Lauren Wispe, 1986
- "... een affectieve reactie die beter past bij de situatie van iemand anders dan die van zichzelf." - Martin Hoffman, 1987
Waarom het belangrijk is
Mensen zijn zeker in staat tot zelfzuchtig, zelfs wreed gedrag. Een quick scan van een dagblad onthult snel talloze onvriendelijke, zelfzuchtige en gruwelijke acties. De vraag is dan waarom nemen we niet allemaal zo'n zelfingenomen gedrag aan? Wat is het dat ons de pijn van iemand anders doet voelen en vriendelijk reageert?
Talloze theorieën zijn voorgesteld om empathie uit te leggen. De vroegste verkenningen in het onderwerp concentreerden zich op het begrip sympathie. De filosoof Adam Smith suggereerde dat sympathie ons in staat stelt om dingen te ervaren die we anders nooit volledig zouden kunnen voelen. Socioloog Herbert Spencer stelde voor dat sympathie een aanpassingsfunctie diende en bijdroeg tot het voortbestaan van de soort.
Meer recente benaderingen richten zich op de cognitieve en neurologische processen die achter empathie schuilgaan. Onderzoekers hebben ontdekt dat verschillende hersengebieden een belangrijke rol spelen bij empathie, waaronder de voorste cingulate cortex en de insula anterior.
Empathie leidt tot hulpgedrag, wat sociale relaties ten goede komt. We zijn van nature sociale wezens. Dingen die helpen in onze relaties met andere mensen, hebben ook voordelen voor ons. Wanneer mensen empathie ervaren, is de kans groter dat ze zich bezighouden met prosociaal gedrag dat andere mensen ten goede komt. Dingen zoals altruïsme en heldenmoed houden ook verband met het voelen van empathie voor anderen.
Waarom we soms gebrek aan empathie hebben
Zoals het verhaal in het begin van het artikel illustreerde, ervaart niet iedereen in elke situatie empathie. De man van mijn kennis voelde geen sympathie, empathie of medeleven voor de dakloze man die huiverde in een koude winterstraat en zelfs regelrechte vijandigheid tegenover hem uitte. Dus waarom voelen we empathie voor sommige mensen, maar niet voor anderen? Een aantal verschillende factoren spelen een rol. Hoe we de andere persoon waarnemen, hoe we hun gedrag in rekening brengen, wat we de schuld geven voor de situatie van de ander, en onze eigen ervaringen en verwachtingen uit het verleden komen allemaal om de hoek kijken.
Op het meest basale niveau lijken er twee hoofdfactoren te zijn die bijdragen aan ons vermogen om empathie te ervaren: genetica en socialisatie. In wezen komt het neer op de eeuwenoude relatieve bijdragen van natuur en opvoeding. Onze ouders geven genen door die bijdragen aan onze algehele persoonlijkheid, inclusief onze neiging tot sympathie, empathie en mededogen. Aan de andere kant worden we ook gesocialiseerd door onze ouders, onze leeftijdsgenoten, onze gemeenschappen en door de samenleving. Hoe we anderen behandelen en hoe we ons voelen tegenover anderen, is vaak een weerspiegeling van de overtuigingen en waarden die al op zeer jonge leeftijd werden bijgebracht.
Een paar redenen waarom mensen soms geen empathie hebben:
- We worden het slachtoffer van cognitieve vooroordelen: Soms wordt de manier waarop we de wereld om ons heen waarnemen beïnvloed door een aantal cognitieve vooroordelen. We schrijven de fouten van anderen bijvoorbeeld vaak toe aan interne kenmerken, terwijl we onze eigen tekortkomingen aan externe factoren de schuld geven. Deze vooroordelen kunnen het moeilijk maken om alle factoren te zien die bijdragen aan een situatie en maken het minder waarschijnlijk dat we een situatie vanuit het perspectief van een andere situatie zullen kunnen zien.
- We ontmenselijken slachtoffers: Mensen worden ook het slachtoffer van de gedachte dat mensen die anders zijn dan wij, zich ook niet hetzelfde voelen en gedragen als wij. Dit komt met name vaak voor als andere mensen fysiek ver van ons verwijderd zijn. Wanneer we berichten over een ramp of conflict in een vreemd land bekijken, voelen we ons minder snel empathisch als we denken dat degenen die lijden fundamenteel anders zijn dan wij.
- We geven slachtoffers de schuld: Soms, wanneer een andere persoon een verschrikkelijke ervaring heeft doorstaan, maken mensen de fout om het slachtoffer de schuld te geven voor zijn of haar omstandigheden. Hoe vaak heb je mensen horen ondervragen wat een misdaadslachtoffer kan hebben gedaan om een aanslag uit te lokken? Deze tendens vloeit voort uit onze behoefte om te geloven dat de wereld een eerlijke en rechtvaardige plaats is. Als we geloven dat mensen krijgen wat ze verdienen en verdienen wat ze krijgen, dwazen ze ons ertoe te denken dat zulke vreselijke dingen ons nooit zouden kunnen overkomen.
Hoewel empathie soms mislukt, kunnen de meeste mensen zich in verschillende situaties inleven in anderen. Dit vermogen om dingen te zien vanuit het perspectief van iemand anders en te sympathiseren met de emoties van iemand speelt een belangrijke rol in ons sociale leven. Empathie stelt ons in staat om anderen te begrijpen en, vaak, dwingt ons om actie te ondernemen om het lijden van een ander te verlichten.
