Graft versus host ziekte Oorzaken, symptomen, behandeling
Oorzaken
Het beenmerg of de stamcellen die in de patiënt worden getransplanteerd, bevatten bloedcellen van de donor. Eén type bloedcel dat aanwezig is in de gedoneerde bloedcellen is de T-cel (of T-lymfocyt.) T-cellen zijn agressieve cellen in het immuunsysteem die invallers zoeken, zoals bacteriën en virussen en andere vreemde cellen en aanvallen. Het probleem met een transplantatie is dat die donor-T-cellen cellen in de ontvanger nu herkennen als zijnde vreemd. Daarom valt de donor (de transplantaatcellen) de ontvanger aan (de gastheer van de transplantatie).Voordat een transplantatie wordt uitgevoerd, zijn donors en ontvangers van transplantaten HLA-gematcht om de waarschijnlijkheid van deze aanval te verkleinen, maar tenzij de overeenkomst identiek is (bijvoorbeeld van een identieke tweeling) is er altijd een kans op het ontwikkelen van GVHD.
symptomen
De meest voorkomende symptomen van GVHD zijn afhankelijk van of het een acute (vroege) of chronische (late) reactie is.- Acute GVHD - Acute GVHD treedt op binnen 100 dagen na de transplantatie en heeft meestal invloed op de huid (uitslag), de darmen en de lever. Mensen kunnen huiduitslag ervaren die het meest overheersend is aan hun handen en zolen, en delen van de huid kunnen zelfs afsterven. Betrokkenheid van de darmen kan misselijkheid, maagkrampen en diarree veroorzaken, terwijl betrokkenheid van de lever vaak leidt tot geelzucht, een geelachtige verkleuring van de huid.
- Chronische GVHD - Chronische GVHD treedt op na 100 dagen en kan gerelateerd of niet gerelateerd zijn aan acute GVHD. Het komt vaker voor bij mensen die acute reacties hebben gehad. Chronische GVHD beïnvloedt vaak meerdere delen van het lichaam. Naast betrokkenheid van de huid, darmen en lever, zoals bij acute reacties, omvat chronische GVHD vaak droge ogen of visusveranderingen, pijn en stijfheid in de gewrichten, huidverstrakking en -verdikking samen met verkleuring en vermoeidheid, spierzwakte en chronische pijn. Chronische symptomen kunnen op de lange termijn een negatieve invloed hebben op zowel het fysieke welzijn als de kwaliteit van leven.
het voorkomen
GVHD is een aandoening die zeer schrijnend kan zijn en het succes of falen van een transplantatie hangt veel af van het voorkomen of minimaliseren van de nadelige effecten van deze aandoening. Er zijn verschillende manieren om de kans op GVHD te verkleinen. Deze omvatten zorgvuldige HLA-matching, het gebruik van medicijnen om GVHD te minimaliseren en het verwijderen van T-cellen uit het bloed van de donor. Om de een of andere reden kan het verwijderen van T-cellen echter op andere manieren een negatieve invloed hebben op het succes van de transplantatie.Zorgvuldig beheer van vroege symptomen van GVHD kan ook nuttig zijn, in het bijzonder voorzichtig zijn met blootstelling aan de zon, omdat dit een trigger lijkt te zijn voor verergering van GVHD.
Behandeling
GVHD is niet gemakkelijk te behandelen. Het betreft de beoordeling en modificatie van geneesmiddelen die routinematig worden gegeven voor het voorkomen van GVHD. Het omvat ook het toevoegen van nieuwe medicijnen, met name steroïden, om de schade aan de organen van de ontvanger van de transplantatie te stoppen. Af en toe, wanneer de steroïden niet voldoende zijn om de aandoening effectief onder controle te krijgen, moeten mogelijk andere geneesmiddelen worden toegevoegd.Onlangs werd ibrutinib, een therapie die wordt gebruikt voor de behandeling van verschillende typen bloedkankers, waaronder bepaalde non-Hodgkin lymfoomtypes, goedgekeurd in de Verenigde Staten voor de behandeling van volwassen patiënten met chronische GVHD na falen van één of meer lijnen van systemische therapie. De goedkeuring was gebaseerd op gegevens van een onderzoek van 42 patiënten met actieve cGVHD met onvoldoende respons op corticosteroïden bevattende therapieën die vervolgens werden behandeld met ibrutinib.
