Oorzaken van spierspasmen en krampen

Als je ooit spierspasmen of spierkrampen hebt gehad, weet je dat ze buitengewoon pijnlijk kunnen zijn. In sommige gevallen kan een spier zo krachtig spasmen dat dit een blauwe plek op de huid tot gevolg heeft. De meeste spierspasmen en krampen zijn onwillekeurige contracties van een spier. Een ernstige spierkramp komt niet vanzelf vrij en vereist handmatig rekken om de verkorte spier te helpen ontspannen en verlengen. Spasmen en krampen kunnen mild of extreem pijnlijk zijn. Terwijl ze elke skeletspier kunnen overkomen, komen ze het meest voor in de benen en voeten en spieren die twee gewrichten kruisen (bijvoorbeeld de kuitspier). Krampen kunnen een deel van een spier of alle spieren in een groep omvatten. De meest getroffen spiergroepen zijn onder meer:

• Rug van onderbeen / kuit (gastrocnemius)
• Achterkant van de dij (hamstrings)
• Voorkant van de dij (quadriceps)
• Voeten, handen, armen, buik

Spierkrampen variëren in intensiteit van een lichte spiertrekkingen of tic tot ernstige pijn. Een verkrampte spier kan keihard aanvoelen en enkele seconden tot enkele minuten of langer duren. Het is niet ongebruikelijk dat krampen opklappen en vervolgens een aantal keren terugkeren voordat ze helemaal verdwijnen.

Oorzaken van spierkrampen

De exacte oorzaak van spierkrampen is nog onbekend, maar de meest genoemde theorieën zijn onder meer:

• Veranderde neuromusculaire controle
• uitdroging
• Elektrolyt uitputting
• Slechte conditionering
• Spierpijn
• Een nieuwe activiteit doen

Andere factoren die zijn geassocieerd met spierkrampen zijn onder meer het trainen in extreme hitte. De overtuiging is dat spierkrampen komen vaker voor tijdens het sporten in de hitte, omdat zweet vloeistoffen bevat, evenals elektrolyten (zout, kalium, magnesium en calcium). Wanneer deze voedingsstoffen tot bepaalde niveaus dalen, neemt de incidentie van spierspasmen toe. Omdat atleten meer kans hebben op krampen in het voorseizoen, tegen het einde van (of de nacht na) intense of langdurige inspanning, vinden sommigen dat een gebrek aan conditionering leidt tot krampen.

Neuromusculaire controle en krampen

Hoewel al deze theorieën worden bestudeerd, vinden onderzoekers meer aanwijzingen dat de "gewijzigde neuromusculaire controle" -hypothese het belangrijkste pathofysiologische mechanisme is dat leidt tot aan lichaamsbeweging gerelateerde spierkrampen (EAMC). Veranderde neuromusculaire controle is vaak gerelateerd aan spiervermoeidheid en resulteert in een verstoring van spiercoördinatie en controle.
Volgens een literatuuroverzicht van Martin Schwellnus van de Universiteit van Kaapstad is het bewijs dat zowel de hypothese van "elektrolytverarming" als "uitdroging" als oorzaak van spierkrampen ondersteunt niet overtuigend. Hij beoordeelde de beschikbare literatuur die deze theorieën ondersteunde en vond voornamelijk anekdotische klinische observaties en één kleine case-control studie met slechts 10 onderwerpen. Hij vond ook nog eens vier klinische prospectieve cohortstudies die de hypothesen voor "elektrolytverarming" en "uitdroging" duidelijk niet ondersteunden voor de oorzaak van spierkrampen. In zijn bespreking concludeert Schwellnus dat de hypothesen voor "elektrolytuitputting" en "dehydratie" geen aannemelijke pathofysiologische mechanismen bieden met ondersteunend wetenschappelijk bewijs dat de klinische presentatie en het management van met de inspanning gepaard gaande spierkrampen adequaat zou kunnen verklaren..
Hij gaat verder met schrijven:
"Wetenschappelijk bewijs voor de hypothese van 'veranderde neuromusculaire controle' is gebaseerd op gegevens uit onderzoekstudies in menselijke modellen van spierkrampen, epidemiologische onderzoeken bij verkrammende atleten en experimentele gegevens bij dieren. Hoewel het duidelijk is dat er meer bewijsmateriaal is ter ondersteuning van de 'gewijzigde neuromusculaire controle' "hypothese is ook vereist, onderzoeksgegevens worden verzameld die dit ondersteunen als het belangrijkste pathofysiologische mechanisme voor de etiologie van inspanningsgerelateerde spierkrampen (EAMC)."

Behandeling en preventie van spierkramp

Krampen verdwijnen meestal vanzelf zonder behandeling en totdat we de exacte oorzaak van spierkrampen hebben ontdekt, is het moeilijk om met enig zelfvertrouwen te zeggen hoe ze te voorkomen. Deze tips worden echter het meest aanbevolen door zowel experts als atleten:

• Stop de activiteit die de kramp veroorzaakt heeft
• Buig zachtjes en masseer de kramp spier
• Houd het gewricht in een uitgerekte positie totdat de kramp stopt
• Verbeter de conditie en vermijd spiervermoeidheid
• Strek regelmatig na het sporten
• Opwarmen voor het sporten
• Strek de kuitspier in een staande longe met beide voeten naar voren gericht door het achterbeen recht te maken
• Rek de hamstringspier op door te gaan zitten met het ene been naar binnen gevouwen en het andere recht naar buiten, de voet rechtop en de tenen en de enkel ontspannen, iets naar voren leunend en de voet van het gestrekte been aanraken. 
• Strek de quadricepsspier terwijl u staat door de bovenkant van uw voet met de andere hand vast te houden en trek de hiel zachtjes naar de billen.

De meeste spierkrampen zijn niet ernstig. Als uw spierkrampen ernstig, frequent, constant of bezorgd zijn, ga dan naar uw arts.