Experientieel vermijden en PTSS
Ervaren vermijding is een poging of verlangen om ongewenste interne ervaringen, zoals emoties, gedachten, herinneringen en lichamelijke gewaarwordingen te onderdrukken. Deze onwil om in contact te blijven met interne ervaringen wordt verondersteld ten grondslag te liggen aan veel ongezond 'ontsnappings'-gedrag, zoals middelengebruik, riskant seksueel gedrag en opzettelijke zelfbeschadiging, en kan het risico op posttraumatische stressstoornis (PTSS) in mensen die een ernstig trauma hebben meegemaakt.
Inzicht in vermijding begrijpen
Het vermijden van negatieve interne ervaringen is een natuurlijk instinct dat dient om ons te beschermen tegen schade. Psychologen die teruggaan tot Sigmund Freud hebben echter betoogd dat een dergelijke vermijding ook een negatieve invloed kan hebben op onze geestelijke gezondheid en ons gedrag.
In de jaren negentig begonnen psychologen dit vermijdings- en ontsnappingsgedrag te noemen als 'ervaringsuitbarsting'. Ervaren vermijding wordt gezien als een coping-stijl die problemen kan bestendigen of nieuwe kan produceren. Bijvoorbeeld proberen om niet angstig te zijn, kan angst in stand houden in plaats van toestaan dat het verdwijnt.
In 1996 schreven psychologen van de Universiteit van Nevada in een belangrijk artikel dat "vele vormen van psychopathologie niet alleen maar slechte problemen zijn, maar ook slechte oplossingen zijn, gebaseerd op een gevaarlijk en ineffectief gebruik van strategieën voor vermijding van het bewustzijn."
Sindsdien is ervaringsvermijding geassocieerd met:
- Angst en gegeneraliseerde angststoornis
- Bipolaire stoornis
- Opzettelijke zelfbeschadiging
- Risicovol seksueel gedrag
- Obsessief-compulsieve stoornis
- Paniekstoornis
- Misbruik van drugs
- Zelfmoord
- Trauma en posttraumatische stressstoornis
- Trichotillomania
Hoe ervarend ontwijken mensen pijn doet met PTSS
Er wordt aangenomen dat vermijding van vermijding het risico dat een getraumatiseerde persoon PTSS ontwikkelt en onderhoudt, verhoogt.
Uit een in 2014 gepubliceerde studie bleek bijvoorbeeld dat kinderen met misbruik veel meer kans hadden om PTSS te ontwikkelen als ze pijnlijke gedachten en emoties na het misbruik probeerden te vermijden in plaats van te praten over hun negatieve gevoelens. Experientiële vermijdingsstrategieën kunnen gedeeltelijk verklaren waarom 40 procent van de misbruikte kinderen PTSS ontwikkelt in de loop van hun leven, terwijl de andere 60 procent geen PTSS ontwikkelen..
Experientiële vermijding is een van de drie strategieën voor emotieregulatie waarvan wordt verondersteld dat ze het risico op PTSS verhogen. De andere twee emotieregulatiestrategieën die betrokken zijn bij PTSS zijn herkauwing en gedachte-onderdrukking.
Experiential Avoidance, Acceptance and Commitment-therapie voor PTSS
Het tegenovergestelde van vermijden is acceptatie. Acceptatie en Commitment Therapie (ACT) is een gedragspsychotherapie die is ontwikkeld om ervaringsvermijding te verminderen.
ACT is gebaseerd op het idee dat lijden niet voortkomt uit de ervaring van emotionele pijn, maar uit onze poging om die pijn te vermijden. Het overkoepelende doel is om mensen te helpen open te staan voor hun innerlijke ervaringen en hun bereidwilligheid te hebben, terwijl ze hun aandacht niet richten op proberen te ontsnappen of pijn vermijden (omdat dit onmogelijk is om te doen), maar in plaats daarvan op een zinvol leven leiden.
Er zijn vijf doelen van ACT:
- Erkennende dat proberen te ontsnappen aan emotionele pijn zal nooit werken
- Beseffen dat het proberen om de pijn onder controle te houden het probleem is
- Jezelf als gescheiden van je gedachten bekijken
- Loslaten van pogingen gedachten en gevoelens te vermijden of te beheersen
- Een zinvol en dankbaar leven leiden
ACT is één vorm van behandeling die wordt aanbevolen voor PTSS en andere psychologische problemen die verband houden met ervaringsuitwijking.
Ook gekend als: emotionele vermijding, emotionele onwil, onderdrukking van gedachten, onwil