Toxische epidermale necrolyse (TEN)
Toxische epidermale necrolyse (TEN) is een potentieel levensbedreigende huidaandoening die gevoelige bulten onder de huid (erytheem), huidceldood (necrose) en blaarvorming van de huid en slijmvliezen veroorzaakt. TEN is niet gekoppeld aan een specifieke etniciteit of geslacht. Hoewel de aandoening kan worden veroorzaakt door een infectie of tumoren, zijn de meeste gevallen gekoppeld aan medicatiereacties.
Medicijnen waarvan bekend is dat ze TEN veroorzaken
Geneesmiddelen waarvan bekend is dat ze TEN veroorzaken, zijn:
- Antibiotica zoals sulfonamiden, penicillines, macroliden en chinolonen
- Anticonvulsieve (antiseizure) geneesmiddelen
- Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's)
- Allopurinol
- Tumor necrose factor (TNF) -alfa geneesmiddelen zoals Remicade (infliximab), Enbrel (etanercept) en Humira (adalimumab)
Gevallen die door geneesmiddelen worden veroorzaakt, treden meestal binnen één tot drie weken na aanvang van de behandeling op. Het komt zelden voor dat medicatiereacties na acht weken plaatsvinden. Ongeveer een derde van de gevallen wordt veroorzaakt door onbekende factoren.
symptomen
Toxische epidermale necrolyse begint over het algemeen met griepachtige symptomen zoals koorts, hoest, keelpijn, loopneus en een algemeen gevoel van ongemak gedurende twee tot drie dagen. Deze symptomen kunnen dan verder gaan met:
- Kleine rode vlekken die zich ontwikkelen tot grote stukken rode huid die 30% of meer van het lichaam bedekken
- Uitgebreide blaarvorming en afschilfering van de huid
- Blootgestelde vochtige, rode, pijnlijke plekken waar de huid is afgepeld
- Gebarsten, bloedende lippen die korsten vormen
- Pijnlijke ogen (conjunctivitis)
- Extreme pijn
Deze symptomen duren meestal acht tot twaalf dagen. Vanwege de ernst van deze symptomen kunnen complicaties optreden, zoals pneumonie; vervelling van slijmvliezen in de mond, keel en spijsverteringskanaal; huidinfecties; nierfalen, bloedvergiftiging (sepsis) en shock. Zonder de juiste behandeling kunnen veel van deze bijwerkingen fataal worden.
Diagnose
TIEN wordt typisch gediagnosticeerd op basis van de symptomen van de patiënt, evenals een lichamelijk onderzoek van de huid. Andere huidaandoeningen, zoals het staphylococcus scalded skin syndrome, kunnen vergelijkbare symptomen hebben. Vaak wordt een huidmonster (biopsie) genomen om TIEN te bevestigen en andere aandoeningen uit te sluiten.
Medische behandeling
Toxische epidermale necrolyse kan levensbedreigende complicaties veroorzaken. Als u denkt dat u TEN heeft, zoek medische hulp. TIEN wordt beschouwd als een medisch noodgeval en vereist een snelle behandeling. Hoe eerder de aandoening wordt behandeld, hoe beter de prognose is. Behandelingsopties kunnen zijn:
- Het stoppen van medicijnen die TEN kunnen veroorzaken
- Intraveneuze (IV) vloeistoffen en elektrolyten
- Verwijderen van dood huidweefsel (debridement)
- Beschermende verbanden
- Antibiotica om infecties te voorkomen of te behandelen
- Pijnmedicatie
- Behandeling van complicaties zoals longontsteking of nierfalen
- Een voedingssonde gebruiken om voedingsstoffen af te geven
De behandeling kan ook IV immunoglobuline, cyclosporine, plasmaferese of hyperbare zuurstof omvatten. Studies hebben aangetoond dat degenen die vroegtijdig naar de brandwond of intensieve zorgenafdeling zijn overgebracht, het aantal infecties hebben verlaagd, evenals een verlaagd sterftecijfer en de duur van de ziekenhuisopname. Elk medicijn dat TEN kan veroorzaken, moet onmiddellijk worden gestopt. Eén onderzoek toonde aan dat met TEN-gerelateerde sterfgevallen met 5 tot 25 procent zouden kunnen worden verminderd als het aanstootgevende medicijn zou worden gestopt zodra de blaarvorming begint.
