Wat is Serum Ferritin?

Een serum-ferritinetest meet de hoeveelheid ferritine in uw bloed. Deze bloedtest geeft indirect informatie over of er te veel of te weinig ijzer beschikbaar is in uw lichaam.
Ook eenvoudig bekend als een "ferritinetest" of een "serumferritinewaarde", is de test beschikbaar sinds de jaren 1970. Het is een test die vaak wordt gebruikt om te controleren op mogelijke bloedarmoede door ijzertekort.

Doel van een Serum Ferritin-test

Wat is Ferritin?

Een serum-ferritinetest meet de hoeveelheid ferritine in uw bloed. Ferritine is een soort eiwit dat ijzer bindt en het in je cellen opslaat. Sommige ferritine is ook aanwezig in de bloedbaan, waar het ook ijzer bindt en het aan sommige cellen levert die het nodig hebben. Het ferritine in uw lichaam speelt ook een belangrijke rol bij ontstekingen en immuniteit in uw lichaam.
Hoewel serumferritine een bloedtest is, controleert het indirect de hoeveelheid ijzer die in uw lichaam als geheel is opgeslagen.
De juiste hoeveelheid ijzer in je lichaam hebben is belangrijk omdat ijzer essentieel is voor veel lichaamsprocessen. Het is vooral belangrijk voor de gezondheid van rode bloedcellen, die zuurstof naar de cellen van uw lichaam brengen. Je lichaam kan zelf geen ijzer maken, dus ferritinewinkels weerspiegelen hoeveel ijzer een persoon door hun dieet (en mogelijk supplementen) heeft gehaald.
Als een persoon rode bloedcellen heeft verloren door bloedverlies, kan dat ook voorkomen als een laag ferritinegehalte.

Waarom zou ik een Serum Ferritin-test nodig hebben?

Een ferritinetest wordt vaak bevolen als een zorgverlener vreest dat iemand te weinig ijzer in zijn bloed heeft. Minder vaak, kan het worden besteld wanneer er een vermoeden bestaat dat een persoon te veel ijzer zou kunnen hebben. Als u te veel of te weinig ijzer in uw bloed heeft, kan dit leiden tot gezondheidsproblemen.
Uw zorgverlener kan bijvoorbeeld een serum-ferritinetest voorstellen als:

• uw symptomen of medische geschiedenis suggereren dat u misschien te weinig ijzer heeft
• uw symptomen of medische geschiedenis wijzen erop dat u misschien te veel ijzer heeft
• een andere bloedtest geeft aan dat u mogelijk een probleem hebt met te weinig ijzer
• een andere test suggereert dat je mogelijk problemen hebt met te veel ijzer (minder vaak)
• je hebt een andere medische aandoening waarbij je het risico loopt op ijzertekort (zoals chronische nierziekte)
• iets anders over uw situatie brengt u het risico van ijzerproblemen (d.w.z. zwangerschap)
• een vorige ijzertest onthulde resultaten die moeilijk te interpreteren waren
• u hebt in het verleden abnormaal serum-ferritine gehad en uw arts wil u controleren
• er is bezorgdheid over een overdosis ijzer (d.w.z. een accidentele overdosis bij een kind of overbelasting door teveel bloedtransfusies)

De meest voorkomende reden voor een serum-ferritinetest is te wijten aan bezorgdheid over bloedarmoede met ijzertekort. In feite is het de beste ijzertest die kan worden gebruikt om die aandoening te diagnosticeren.
Bloedarmoede is een medische aandoening waarbij een persoon een verminderd aantal goed werkende rode bloedcellen heeft. Omdat ijzer nodig is om uw rode bloedcellen gezond te houden, kan het hebben van onvoldoende ijzer tot de aandoening leiden. Dit kan symptomen veroorzaken zoals vermoeidheid, duizeligheid, zwakte en een bleke huid.
Een hoofdtest die kan duiden op bloedarmoede door ijzertekort is een CBC (volledig bloedbeeld). Dit kan een lager dan normaal hemoglobine, hematocriet en kleiner dan normale rode bloedcellen tonen. Vaak is echter een ijzertest zoals serumferritine nodig om dit te bevestigen.
Het kan zijn dat een persoon om een ​​aantal verschillende redenen onvoldoende ijzer in zijn bloed heeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren omdat:

• een persoon krijgt niet genoeg ijzer door voeding of supplementen
• ijzerbehoeften zijn toegenomen (d.w.z. vanwege zwangerschap)
• een vrouw verliest overtollig ijzer door zware menstruatie
• een persoon ervaart chronisch bloedverlies (bijv. van darmkanker)
• een persoon kan ijzer niet voldoende absorberen (bijvoorbeeld door coeliakie)

Vrouwen hebben vaker bloedarmoede door ijzertekort dan mannen, deels vanwege bloedverlies door menstruatie. Het kan echter ook belangrijk zijn om onderzoek te doen naar bloedarmoede door ijzertekort bij mannen. Een man of vrouw in de overgang met bloedarmoede door ijzertekort heeft meer kans op een ernstige onderliggende aandoening.
De ijzerstatus kan ook belangrijk zijn om te evalueren bij andere mensen met specifieke risico's op ijzertekort, zoals jonge baby's en ouderen.
Minder vaak kan serumferritine worden gebruikt om andere aandoeningen te diagnosticeren of uit te sluiten, zoals:

• bloedarmoede door ontsteking
• genetische ziekten die bloedarmoede kunnen veroorzaken (zoals hemoglobinopathieën)
• genetische ziekten die te veel ijzer veroorzaken om zich op te hopen (d.w.z. hemochromatose)
• loodvergiftiging

Andere tests
Een serumferritinetest wordt soms op zichzelf gegeven, maar wordt vaak tegelijkertijd met een of meer andere ijzertesten gegeven. Met andere woorden, het is meestal het gemakkelijkst te interpreteren in de context van andere ijzertests, en soms ook andere bloedonderzoeken. Deze ijzertesten kunnen zijn:

• serum ijzertest
• transferrin-test
• totale ijzerbindende capaciteit (TIBC)
• transferrin saturatie (TSAT)
• transferrine receptoreiwit test (TRP)

Deze andere tests geven enigszins andere soorten informatie dan de ferritinetest. Bijvoorbeeld, een serumijzertest vertelt hoeveel ijzer in uw bloed aanwezig is (gebonden aan ferritine of aan een ander eiwit dat transferrine wordt genoemd). De fysiologie van ijzer in het lichaam is vrij ingewikkeld en de interpretatie van deze ijzertests is geavanceerd.
Het is door de informatie uit meer dan één van deze tests te combineren dat zorgverleners vaak de beste informatie kunnen geven over de vraag of uw strijkijzer normaal is en een verklaring waarom.

Risico's en contra-indicaties

Er zijn zeer weinig (of geen) risico's voor het hebben van een serum-ferritinetest. Het is een basale bloedtest die kan worden beoordeeld als onderdeel van een eenvoudige bloedafname. Soms is er een lichte bloeding of blauwe plek op de plaats van de bloedafname.
Als u een medische aandoening heeft waardoor uw bloed minder snel stolt, neem dan contact op met uw arts voordat u de test plant. U kunt ook een groter risico op overmatige bloedingen hebben als u bepaalde medicijnen gebruikt, zoals warfarine of andere bloedverdunners.

Vóór de test

Zorg ervoor dat uw zorgverlener op de hoogte is van al uw medicijnen en supplementen voordat u uw test krijgt, omdat sommige hiervan de testresultaten kunnen beïnvloeden.
In veel gevallen kan uw zorgverlener u verplichten te vasten voordat u bloed krijgt. Dit kan vooral het geval zijn als u andere tests gelijktijdig met uw ferritinetest doet. Als dit het geval is, kan uw zorgverlener u vragen om 12 uur vóór de test niets te eten of te drinken (vaak 's nachts).
Meestal is water alleen prima. Vraag uw zorgverlener of er iets specifieks is dat u moet doen ter voorbereiding. Uw arts kan u specifieke instructies geven als dat nodig is.

Tijdens de test

Om de ferritinetest uit te voeren, moet een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg een bloedmonster nemen. Iemand zal het gebied schoonmaken. Vervolgens wordt een tourniquet aangebracht boven het gebied van de te gebruiken ader, meestal de bovenarm. Mogelijk wordt u gevraagd om uw vuist te persen terwijl uw flebotomist of verpleegkundige een goede vene vindt om te gebruiken.
De naald wordt in een ader in uw arm gestoken. Dit doet meestal maar een moment of twee pijn. Een kleine pleister kan worden aangebracht nadat de bloedafname is voltooid.

Na de test

In bijna alle gevallen kunt u meteen terugkeren naar uw normale activiteiten. Als u duizelig bent na de bloedafname, moet u misschien een tijdje zitten of iets eten of drinken voordat u de rest van uw dag gaat. Het monster wordt onmiddellijk voor analyse naar een medisch laboratorium gestuurd. Resultaten zijn vaak binnen een dag of twee beschikbaar.

Resultaten interpreteren

Typische waarden voor Serum Ferritin

Serum-ferritine-resultaten worden meestal gegeven in termen van een bloedconcentratie, die aantonen hoeveel ferritine in een bepaald volume bloed aanwezig is. Vaak wordt dit gegeven als microgram per liter, maar er kan een andere schaal worden gebruikt, zoals nanogrammen per milliliter. (Deze twee schalen hebben hetzelfde nummer.)
U hebt hulp van uw arts nodig om deze resultaten te interpreteren (die gewoonlijk samen met andere ijzertests worden gegeven). Maar in het algemeen kan de test aangeven of uw serumferritine (SF) binnen een normaal bereik ligt voor uw leeftijd, geslacht en zwangerschapstoestand. Vrouwen hebben vaak lagere SF-waarden dan mannen. Ruwweg gesproken, 30 tot 300 wordt beschouwd als een normale SF voor mannen, en 10 tot 200 wordt als normaal beschouwd voor vrouwen.
Uw zorgverlener kan bijvoorbeeld bezorgd zijn over bloedarmoede met ijzertekort bij een kind van minder dan vijf jaar oud met een SF van minder dan 12. Voor zwangere vrouwen kan er een probleem zijn als de SF minder is dan 30. In het algemeen , de CDC merkt op dat een SF lager dan 15 microgram per liter een zorg voor de meeste volwassenen zou zijn. Dat is echter geen absolute regel. Daarom is het belangrijk om met uw zorgverlener te praten over de resultaten van uw test.

Laag versus hoog ferritine

Laag ferritine is een zeer goede indicator dat een persoon bloedarmoede met ijzertekort heeft. Echter, hypothyreoïdie kan ook een bron van lage niveaus zijn. Ook kunt u nog steeds bloedarmoede met ijzertekort hebben, zelfs als uw ferritine normaal terugkomt.
Over het algemeen zijn veel artsen meer vertrouwd met het gebruik van ferritine als een marker van ijzerverarming in tegenstelling tot ijzerovermaat. Als uw ferritine hoog komt, wordt u mogelijk doorverwezen naar een specialist voor diagnose en opwerking, afhankelijk van de context. Verhoogd ferritine wordt soms gevonden bij de ziekte van Hodgkin, acute leukemie en bij veel andere kankers.
Het is echter belangrijk op te merken dat hoog ferritine geen diagnostische marker is voor deze ziekten; het is gewoon iets dat soms met ze te zien is. Bepaalde zeldzame genetische ziekten kunnen ook verhoogd ferritine veroorzaken. De ziekte van Still en het hemofagocytaire syndroom zijn twee andere zeldzame aandoeningen die vaak verhoogd ferritine vertonen.
Opvolgen
U wilt uw resultaten bespreken en wat ze betekenen met uw zorgverlener. In sommige gevallen kunnen de tests eenvoudigweg een voorzorgsmaatregel zijn. Soms zijn ijzerstudies genoeg om u te diagnosticeren met een gezondheidstoestand. In andere situaties kan nader onderzoek nodig zijn.
U kunt bijvoorbeeld de diagnose bloedarmoede door ijzertekort krijgen. Als er een aannemelijke oorzaak voor is, kan uw arts ijzersupplementen voorschrijven om uw ijzer op een normaal niveau te brengen. Het is mogelijk dat u later vervolgonderzoek naar ijzer moet uitvoeren om ervoor te zorgen dat uw niveaus normaal zijn geworden.
Als er bloedarmoede door ijzertekort wordt vastgesteld, maar een oorzaak niet voor de hand ligt, hebt u mogelijk andere onderzoeken of onderzoeken nodig. Mannen of vrouwen na de menopauze met bloedarmoede met ijzertekort hebben bijvoorbeeld meestal andere tests nodig, zoals een colonoscopie en mogelijk een esophagogastroduodenoscopie (EGD). Deze tests kunnen helpen bij het identificeren van een mogelijke onderliggende bron van bloedingen die mogelijk de bloedarmoede door ijzertekort heeft veroorzaakt.
Sommige omstandigheden kunnen uw ferritinegehalte verhogen en ze moeilijker interpreteren. Sommige hiervan omvatten:

• acute hepatitis
• actieve infecties
• alcohol misbruik
• chronische ontsteking
• bepaalde medicijnen

In dit geval heeft u wellicht aanvullende ijzertests of andere laboratoriumtests nodig om meer duidelijkheid te krijgen over uw toestand. 
Andere Overwegingen
U moet er niet vanuit gaan dat u een probleem heeft als uw testresultaten als abnormaal worden gemarkeerd. In sommige gevallen kan alles goed zijn. Soms zijn er laboratoriumfouten en soms heb je om een ​​goede reden misschien een waarde buiten het normale bereik.
Aan de andere kant, zorg ervoor dat u uw resultaten met een zorgverlener bespreekt als u zich nog steeds zorgen maakt. Zoals altijd is een dialoog met uw arts gerechtvaardigd. Het is ook een goed idee om een ​​kopie van al uw oude records te bewaren. Op die manier heb je een vergelijkingspunt als verder testen nodig is.

Een woord van heel goed

Wachten op testresultaten kan angstig zijn, zelfs voor een eenvoudige test zoals serumferritine. Gelukkig vindt uw zorgverlener meestal dat er niets aan de hand is of dat u een goed behandelbare aandoening heeft. Soms kan serumferritine echter kritisch zijn over ernstige onderliggende problemen. Het verkrijgen van de informatie die u nodig hebt, zal u helpen uw zelfvertrouwen en controle te vergroten.
Atleten en bloedarmoede door ijzertekort